شرح دعای کمیل

توضیحات

شرح دعای کمیل تالیف استاد حسین انصاریان به زبان فاسی شرحی است محققانه بر دعای کمیل حضرت امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام.

شرح دعای کمیل که در ۳۰ بخش تدوین شده، بر اساس مبانی قرآنی، روایی و عرفانی است و شرحی جامع، مستند و علمی می باشد که مصادیق مناسب در ذیل بندهایی از این دعا، آورده شده است.

برخی از عناوینی که در ابتدای کتاب بیان شده، شامل: «نگاهی به دعا، شرح حال کمیل بن زیاد نخعی، مدرک دعای کمیل وصیت امیرالمومنین (ع) به کمیل و…» می باشد.

در بخش اول کتاب، که به شرح جملات نخستین دعای کمیل نگاشته شده به مطالبی نظیر: رحمت واسعه الهی، مراحل خلقت انسان، قدرت خداوند در خلقت سایر موجودات ، و حقیقت اسماء الهی پرداخته شده است.

گناه و مصادیق آن، موضوعی است که در بخش دوم، به تفصیل، درباره آن، مطالبی ارائه شده است.

در قسمتی از این نوشتار که به موضوع «بیان عیوب مردم»، پرداخته است می خوانیم: حفظ آبروی مسلمانان و مومنان، به شدت مورد توجه آئین اسلام بوده، تا جایی که در معارف دینی، آبروی مومن با خونش، برابر دانسته شده است. با به باد رفتن آبروی مردم، بنای اعتماد و اطمینان، ویران شده و نظام زندگی خانواده و جامعه در هم فرو می ریزد و امور مسلمانان مختل می شود.

برخی از موضوعاتی که در شرح دعای کمیل در دیگر فصلها، ارائه شده، شامل: «ذکر، شفاعت، مقام قرب، مقام شکر، تواضع، خشوع، رزق الهی، اظهار حاجت نزد خدا، رغبت بنده به نعمت های الهی، حقیقت تسبیح و اقرار به گناه می باشد.

نویسنده در تقسیمات نفس منظر قرآن، به نفس لوامه پرداخته و می نویسد: در مرتبه نفس لوّامه، ممکن است انسان بر اثر طغیان غرائز، گاهی مرتکب خلاف هایی شود، اما فورا پشیمان شده و به ملامت و سرزنش خویش می پردازد و تصمیم بر جبران می گیرد و دل و جان را با آب توبه می شوید و به تعبیر دیگر در مبارزه عقل و نفس، کفه سنگین از آن عقل و ایمان است. و این مرحله همان است که خداوند در سوره قیامت آیه ۲ به آن سوگند یاد کرده است.

«دشمنان انسان»، «توبه پذیری حضرت حق»، «توحید قلبی»، «جلوه ربوبیت»، «حقیقت سجده»، «فلسفه عذاب و انواع آن»، «سوگند و فلسفه آن»، «مفهوم توسل»، «جزای ناامید کنندگان مردم»، «اعضای بدن شاهدان قیامت»، «تفاوت مسابقه و مسارعه»، «مصادیق مخلصین»، «دعا» و «حقیقت رضایت» دیگر عناوین شرح دعای کمیل را تشکیل داده است.

در قسمتی از کتاب، که درباره فوائد و مضرات زبان، سخن به میان آورده، می خوانیم: زبان از نعمت های بزرگی است که خداوند به انسان عطا کرده است و به همان صورت که نیکی ها و حسناتش، بزرگ بوده، زشتی و بدی های زبان نیز، بزرگ و سنگین می باشد زبان قدرت ارتکاب نزدیک به بیست گناه بزرگ، از جمله غیبت، تهمت، سخن چینی، استهزاء شایعه پراکنی و تحقیر مردم را دارد.

در قرآن ده نوع گفتار را به زبان اجازه داده، که اگر انسان زبانش را به این ده نوع عادت دهد، خدا را بندگی، و در غیر این صورت، شیطان را بندگی کرده است ویژگی های یاد شده در قرآن شامل: «قول حَسَن، قول أحسن، قول عدل، قول صدق، قول کریم، قول لیّن، قول ایمان، قول سدید، قول معروف، قول بلیغ» می باشد. منبع