الجمل و النصره لسید العتره فی حرب البصره

توضیحات

الجمل و النصره لسید العتره فی حرب البصره اثری جامع در باره یکی از جنگ های امیرمؤمنان است. نویسنده کتاب که از برترین عالمان شیعه در قرن چهارم و پنجم هجری است، این اثر را در پاسخ پرسش کسی که از فتنه جمل و اختلاف داخلی مسلمانان و وقوع جنگ خونین میان آنها پرسیده، به رشته تحریر دراورده و در برگیرنده اطلاعات دست اول همراه با نظریات و تحلیل های نویسنده در باره جنگ جمل است.

وی این اثر را، که به گونه توصیف و تحلیل است، برای دفاع از حقانیت راه و روش علی(ع) در جنگ با ناکثین تألیف کرده و اخبار و روایت های نقل شده در آن، به همراه ذکر سند می باشد که اعتباری بر این اثر بخشیده است.

شیخ مفید در الجمل آرای مخالفان و موافقان جنگ جمل را گرد آورده و آنها را بررسی و نقد کرده است. وی از مقدمات به خلافت رسیدن امام علی سخن گفته و حوادث رخ داده در بصره را برای جنگ جمل گزارش و تشریح کرده است.

آغاز بحث وی در این کتاب، طرح آرای فرقه های اسلامی در باره جنگ جمل از قبیل حشویه، معتزله، خوارج، شیعه و دیگران است. بیعت کنندگان با امیر مؤمنان و حوادث مربوط به آن و ماجرای قتل عثمان و پیشینه و مقدمات آن و دیدگاه برخی از صحابه و عایشه در باره عثمان و قتل وی، ادامه مباحث کتاب است.

فصل بعدی کتاب را ماجرای جنگ جمل به خود اختصاص داده که در آن از شروع فتنه از سوی اصحاب جمل، و اجتماع آنان در مکه و تدبیر و توطئه برای درگیری با امام، مشاوره های امام برای برخورد با اصحاب جمل و خطبه های آن حضرت و نامه های او به کوفیان و خطبه های امام حسن(ع) در این ماجرا، و برخی دیگر از یاران امام و سخنان درگیران و ماجرای جمل، و عزیمت ناکثین به بصره و درگیری های مقدماتی نظامی دو طرف جنگ، بحث شده است.

در همین فصل از حضور عایشه و سخنرانی های او، طلحه و زبیر و خطابه های آن دو، و شروع جنگ و شکست اصحاب جمل، و نقش امام در این جنگ، و قتل زبیر و طلحه و پی شدن شتر عایشه، و سیره امام در برخورد با اهالی بصره پس از جنگ و اعزام عایشه به مدینه و کشتگان جنگ و عزیمت امام به کوفه، نیز گزارش شده است.