الحیاه البرزخیه علی ضوء الکتاب و السنه و العقل

توضیحات

الحیاه البرزخیه اثر آیت‌الله جعفر سبحانى به زبان عربى و با موضوع کلامى است که در آن مسأله برزخ و شبهات پیرامون آن به رشته تحریر در آمده است.

مطالب این کتاب در شش فصل تدوین شده است:

1. حقیقت انسان، روح و نفس او
2. استمرار زندگى پس از انتقال از دنیا یا بقاء روح بعد از مرگ
3. وجود ارتباط بین زندگى دنیوى و برزخى
4. حیات برزخى در کلمات علما
5. انتفاع اهل برزخ به اعمال مؤمنین
6. پاسخ به شبهات

در ابتداى کتاب نویسنده به این واقعیت اشاره مى‌کند که حقیقت وجود انسان به روح و نفس اوست و جسم به عنوان ابزارى در اختیار روح است. او پیش از پرداختن به کتاب و سنت برخى ادله عقلى وجدانى را طرح کرده است و متذکر می‌شود که این براهین نیازمند مطالعه کتب فلسفى نبوده وهرانسانى با تجرد از افکار و آراء گذشته خود آن را حس مى‌کند:

1. شخصیت انسان که تعبیر به ” من ” می‌شود ثابت است.
2. علم انسان به نفسش با غفلت از بدن

برخى آیات قرآن کریم به وضوح و برخى به اشاره به غیر جسمانى بودن شخصیت انسان اشاره دارد.

در فصل بعد استمرار زندگى و بقاء روح پس از مرگ با استناد به ده آیه از قرآن کریم بررسى شده است. البته این تعداد از آیات از باب نمونه است و مجموعه‌اى از آیات صلاحیت استدلال را دارند.

حیات برزخى در فصل سوم با استناد به آیات و روایات اثبات شده است. سخن گفتن پیامبرانى همچون صالح و شعیب با اقوام خود پس از هلاکت و امر شدن نبى اکرم(ص) به تکلم به انبیا از جمله ادله قرآنى است. در سنت معصومین علیهم‌السلام نیز موارد فراوانى را مى توان یافت که حاکى از وجود عالمى مابین زندگى دنیوى و اخروى است. سخن گفتن پیامبر اکرم(ص) با أهل قلیب پس از جنگ بدر، تکلم امام علی‌ علیه‌السلام با رؤساى ناکثین پس از معرکه جمل و سلام دادن به نبى اکرم(ص) در پایان نماز از مواردى است که به آن اشاره شده است.

از آنجا که کتاب در پاسخ به عقائد وهابیت نگارش یافته، در بررسى کلمات علما با عبارات اهل سنت مانند: احمد بن حنبل، اشعرى و تفتازانى آغاز و به دیدگاه شیخ مفید ختم کرده است.

ظاهر کتاب و سنت آنستکه خداوند به فضل خود ثواب عمل صالحى را که دیگرى به نیابت از میت انجام دهد به او مى رساند. در احادیث به مصادیقى از این اعمال صالح تصریح شده است: روزه، حج، نذر، صدقه. در ادامه دیدگاه مذاهب حنبلى، شافعى و حنفى در این خصوص آمده است.

در فصل پایانى کتاب نیز ابتدا به تعدادى از شبهات پاسخ داده و سپس بحثى را با عنوان نذور مطرح و چنین نتیجه گیرى مى‌کند که اعمال صالحى را که مسلمانان در نزد قبور انبیا و اولیا انجام می‌دهند و اطعام طعام و… کرده و ثواب آن را به اموات اهداء می‌کنند، به نیت عبادت اموات نبوده بلکه به قصد رسیدن ثواب به اموات است و عملى صحیح می‌باشد.