النور المبین فی قصص الانبیاء و المرسلین

توضیحات

النور المبین فى قصص الانبیاء و المرسلین، از تألیفات سید نعمت الله جزائرى و دربردارنده زندگى‌نامه بیشتر پیامبران الهى( ع) مى‌باشد که نام آنها در روایات شیعى آمده است. این کتاب، به زبان عربى بوده و در یک جلد به چاپ رسیده است.

کتاب، مشتمل است بر خطبه، مقدمه، ۲۳ باب( که غالب آنها داراى چندین فصل است) و خاتمه.

نویسنده، در مقدمه، علت و سبب نوشتن این کتاب را بیان مى‌دارد؛ مبنى بر اینکه کتاب‌خانه تشیع، نیازمند کتابى مختصر و مستند به روایات وارده از ائمه اطهار در موضوع تاریخ پیامبران( ع) مى‌باشد.

سپس، ایشان، به نقد کتاب‌هاى تاریخى نوشته شده در این باب، پرداخته و مى‌نویسد: امکان اعتماد به تواریخ عامه و روایات آنها، همچون کتاب وهب بن منبه وجود ندارد، بلکه از این کتاب و مانند آن، به‌عنوان شاهد بر مدعا مى‌توان استفاده نمود.

اما نسبت به کتاب تاریخى قطب الدین راوندى، گر چه ایشان به روایاتى که در منابع شیعى آمده است، استناد نموده، اما نباید از این نکته غفلت کرد که ایشان، بیشتر گزارش‌هاى تاریخى را به‌صورت ناقص ذکر نموده که نیازمند تکمیل است.

نقد دیگر ایشان نسبت به جلد پنجم« بحارالانوار» است که در آن، تواریخ انبیا( ع) ذکر شده است؛ سید نعمت الله جزائرى، در این باره این‌گونه توضیح مى‌دهد که علامه مجلسى، در این کتاب، به‌طور مفصلى گزارش‌هاى تاریخى انبیا( ع) را با توجه به آیات قرآنى و منابع حدیثى دو مذهب تشیع و اهل سنت، ذکر نموده است که براى خواننده مى‌تواند ملال‌آور باشد، ازاین‌رو، ایشان، با توجه به نقایصى که در کتاب‌هاى فوق بیان شد، کتاب« النور المبین فى قصص الانبیاء و المرسلین» را به رشته تحریر درآورده است.

نویسنده، در مقدمه کتاب و با توجه به روایات معصومین( ع)، به بیان امورى همچون تعداد انبیاى الهى( ع) و تعیین پیامبران اولو العزم، بیان فرق موجود بین نبى و امام( ع)، عصمت انبیا و… مى‌پردازد.

ایشان، انبیاى الهى، امامان و ملائکه( ع) را معصوم از هر گونه پلیدى و گناه معرفى مى- نماید و آیاتى را که در نگاه اول، این وجودات مقدس را گناه‌کار معرفى مى‌کند، با ذکر حدیثى از امام رضا( ع) در بیان عصمت انبیا( ع)، پاسخ مى‌دهد و ساحت آنها را از ارتکاب هر گونه خطا و لغزش مبرا معرفى مى‌نماید.

نویسنده، فصل اول کتاب را با ذکر خلقت حضرت آدم ابو البشر( ع) و همسر ایشان آغاز مى‌نماید و داستانى را که در طى آن، اتفاقات مختلفى، همچون سؤال نمودن ملائکه از خداوند متعال از علت خلق آدم( ع)، امر نمودن ملائکه به سجده در برابر حضرت آدم( ع) و امتناع ابلیس از آن، منتقل شدن به زمین، توبه حضرت آدم( ع) و قبول آن از جانب خداوند متعال و… رخ داده است، با استناد به آیات قرآن مجید نقل مى‌کند.

نویسنده، در بیان سجده ملائکه براى حضرت آدم( ع) و جواز آن، به حدیثى از امام صادق( ع) که در پاسخ مسائل زندیق بیان فرمودند، استناد مى‌نماید؛ در این حدیث، از امام صادق( ع) سؤال شد که آیا سجده نمودن براى غیر خداوند متعال جایز است؟ فرمودند: خیر. سائل پرسید: پس چگونه است که خداوند متعال ملائکه را امر به سجود براى حضرت آدم( ع) نمود؟ ایشان، فرمودند: اگر کسى به امر خداوند براى شخص دیگرى سجده نماید، سجود او همان اطاعت از فرمان خداوند متعال است.

ایشان، در ادامه با توجه به کتاب‌هاى تفسیرى مختلف، نظریات مفسرین را در این زمینه بازگو نموده و تعدادى از آنها را به نقد مى‌کشد.

ایشان، زندگى‌نامه و تاریخ حضرت نوح( ع)، هود( ع)، صالح( ع)، موسى و هارون( ع) و سایر انبیاى بنى اسرائیل، حضرت ابراهیم( ع)، یعقوب و یوسف( ع)، حضرت عیسى( ع) و حضرت محمد مصطفى( ص) را با پیروى روش قرآنى- حدیثى، دنبال مى‌نماید و در پایان کتاب، داستان‌هایى شگفت از قوم بنى اسرائیل را ذکر مى‌کند.