انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه (دو جلدی)

توضیحات

انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه مجموعۀ تعلیقات حضرت امام بر کتاب «کفایه الأصول» مرحوم آخوند خراسانى.

این کتاب؛ شامل مباحث عقلى علم اصول است و در آن، به مباحث قطع، تجرى، طرق و امارات، علم اجمالى، حجیت ظهور، قول لغوى، اجماع، شهرت فتوایى، خبر واحد، دلیل انسداد، برائت، اشتغال و بسیارى دیگر از مباحث علم اصول اشاره شده است.

امام خمینى در این کتاب با دیدگاهى شامل و نظریاتى عمیق به بررسى و حل اشکالات علم اصول و کشف اسرار آن پرداخته است. ایشان با گسترده‌تر کردن سواحل این علم و فرو رفتن در اعماق مباحث آن، علم اصول را صفا و جلاى خاصى بخشیده است. ایشان این شیوه را در تمام ابواب و علومى که مورد بحث قرار داده به کار گرفته و این نکته هنگام طرح آراء و نظریات فلسفى که علماى بزرگ این علم در مباحث اصولى مطرح کرده‌اند آشکار و نمایان گشته است.

حضرت امام با فکر ثاقب و روشن خود به اشتباهات پنهان این نظریات اشاره کرده و به بررسى نکات ضعف و اصلاح آنها پرداخته و هر مطلبى را در جایگاه صحیح خود قرار داده است. علاوه بر آن، ایشان به بررسى و مناقشه در آراء و نظریات و دیدگاه‌هاى علماى بزرگ علم اصول؛ مانند میرزاى نائینى و آخوند خراسانى و آقا ضیاء‌الدین عراقى و شیخ اصفهانى نیز پرداخته است.

ویژگی‌ها

1. از ویژگی‌هاى مهم این کتاب جایگاه مباحث و تهذیب مطالب آن است.

   اگر چه حضرت امام از چهره‌هاى دانشمند و بزرگ فلسفه و عرفان به شمار مى‌آید؛ ولى هیچ‌گاه به طرح و بحث مفصل و عمیق آن مباحث در علم اصول نپرداخته، مگر به قدر ضرورت و تفصیل در مباحث آن را به جاى خود رجوع داده است.

2. حضرت امام بسیارى از مباحثى را که در علم اصول ثمره و فایدۀ مهمى ندارند، حذف کرده و یا به اشاره‌اى گذرا و کوتاه اکتفا نموده است.
3. از دیگر ویژگى‌هاى این کتاب ریشه‌یابى مباحث اصولى است و این که هر مبحث بر چه اساسى طرح شده و انگیزۀ طرح آن چه بوده است.

حضرت آیت‌الله فاضل لنکرانى در این باره مى‌فرماید:

«شیوه و بناى امام خمینى قدس‌سره الشریف این بود که مطالب را از اصل و ریشۀ آن ملاحظه مى‌کرد و به اساس و پایه‌هاى آن نظر مى‌افکند که آیا این مطلب بر اساس و پایه‌اى صحیح و قابل قبول طرح شده است یا خیر. ما در جلسات درس ایشان بسیار مى‌دیدیم که ایشان انگشت روى نکتۀ اساسى مى‌گذارند که مورد قبول همه است و به مناقشه و نقد آن مى‌پردازند. مطالب اصولى در دیدگاه ایشان تعبدى و تقلیدى نبود، بلکه دائر مدار دلیل و برهان بود و این ویژگى ایشان موجب دقیق شدن ذهن طلاب و شاگردان ایشان و سبب رشد و پیشرفت آنها در تحقیقات و دقت نظر فراوان مى‌گشت.» (به نقل از مقدمۀ کتاب أنوار الهدایه)