توضیحات
ترجمه و شرح بدایه الحکمه اثر دکتر على شیروانى، حاوى متن، ترجمه و شرح کتاب «بدایه الحکمه» علامه سید محمدحسین طباطبایى است که به زبان فارسى و در سال ۱۳۷۰ش، نوشته شده است.
بدایه الحکمه در واقع، چکیده فلسفه صدرایى، موسوم به «حکمت متعالیه» بوده که با آخرین سیر تکاملى آن، تنظیم شده و مترجم معتقد است که این اثر، کاملا استدلالى بوده و در آن جز دلیل و برهان، یافت نمىشود. به اعتقاد وى، این کتاب، نوشتارى است پیراسته از حشو و زوائد، متین و استوار و بهجرأت مىتوان گفت مقامش در حکمت متعالیه، همسان منزلت «اشارات» بوعلى است در حکمت مشاء؛ عباراتش گرچه موجز است، مغلق نیست، در اختصار، جامع است و مهمترین عناوین و موضوعات حکمت الهى را در بر دارد.
اما به نظر وى، ایجاز و اختصار عبارات کتاب و فشردگى مطالب عرضهشده در آن، موجب گشته است تا بسیارى از مقاصد آن، براى نوآموزان این رشته، پوشیده مانده و دانشجویان، محتواى آن را آنگونه که بایسته است، درنیابند و ازاینرو، وى ضروت نگارش شرحى که مبین مقاصد کتاب و روشنگر محتواى آن باشد را احساس کرده و نوشتار حاضر، محصول تلاشى است که در جهت پاسخ به این نیاز، انجام یافته است.
پیرامون کتاب ترجمه و شرح بدایه الحکمه نکاتى چند حائز اهمیت گشته است از جمله اینکه:
- در سراسر این مکتوب، کوشش شده است که پیش از بیان ادله و جرح و تعدیل اقوال گوناگون، موضوع و محمول بحث، کاملا تبیین گردد و حدود و ثغور آن، مشخص شود؛ چرا که شارح بر این اعتقاد است که در مسائل فلسفى، نوعاً تصور صحیح موضوع و محمول مسئله، از تصدیق آن دشوارتر و بیشتر کجفهمىها در مسائل فلسفى، در اثر نداشتن تصویرى صحیح از اصل مسئله است. وى مصرّا تأکید دارد که در بسیارى از موارد، پس از تصور صحیح موضوع و محمول قضیه، دیگر نیازى به اقامه دلیل و برهان براى اثبات مدعا نیست و انسان خودبهخود، آن را خواهد پذیرفت.
- از آنجا که «بدایه» آکنده از استدلال و برهان است، در این شرح، سعى شده تا هریک از براهین، در قالب منطقى قرار گیرد و تکتک مقدمات آن، در صورت نیاز به شرح و توضیح، تبیین گردد و اگر در بعضى موارد، برخى از مقدمات، در متن نیامده، در شرح ذکر شود و هر دلیل، بهگونهاى تنظیم گردد که دریافت و پذیرش آن، هرچه سهلتر باشد.
- در تنظیم و نگارش این شرح، از کتابهاى فراوانى استفاده شده که بیشترین سهم، از آن آثار شهید مطهرى است، بهویژه پاورقىهاى اصول فلسفه و روش رئالیسم، شرح مبسوط منظومه و شرح منظومه؛ چرا که شارح معتقد است استاد مطهرى، در حسن تقریر و شیوایى بیان، کمنظیر بوده و دشوارترین مطالب را به آسانترین وجه بیان کرده است؛ همان چیزى که در سراسر این شرح، مد نظر شارح بوده است، لذا در پارهاى موارد که نحوه تقریر آن شهید سعید را در تبیین بهتر مطلب مفید دانسته، آن تقریر را بدون تصرف، نقل کرده است.
- شرح منظومه محقق سبزوارى و حواشى و تعلیقات گوناگون آن، نهایه الحکمه و تعلیقه آن و اسفار و شرح آن نیز از کتابهایى بودهاند که شارح، مراجعه دائم و مکرر به آنها داشته است.
- سعى شده است مطالب با عباراتى روان و سلیس، بدون بهکارگیرى اصطلاحات نامأنوس و بهطور دستهبندىشده، عرضه گردد تا دریافت مطالب و به ذهن سپردن آن، هرچه آسانتر باشد.
- پیش از این ترجمه، ترجمه دیگرى نیز از همین شارح، به زیور طبع آراسته گردیده که با استقبال بىنظیرى روبهرو گشته است، اما براى آنکه مجموعه حاضر، از هر جهت کامل باشد، شارح همان ترجمه را – البته با تجدید نظر و در پارهاى موارد، نگارش دوباره – در این مجموعه ارائه کرده است.
کتاب ترجمه و شرح بدایه الحکمه با دو مقدمه از شارح، پیرامون بیان ویژگىهاى کتاب «بدایه الحکمه» و شرح و ترجمه آن آغاز و مطالب در قالب چهار جلد عرضه شده است.
جلد چهارم آخرین جلد کتاب، شامل بخش دوازدهم، با چهارده فصل است. منبع
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.