تفسیر نور ( دوره ۱۰ جلدی)

توضیحات

تفسیر نور از آثار قرآن‌پژوه مشهور و مفسّر معاصر، استاد حجت‌الاسلام محسن قرائتى (متولد کاشان ۱۳۲۴ش) است که در آن همه آیات قرآن کریم از آغاز تا انجام با بیانى روان و رسا براى عموم مردم به‌صورت تفسیر ترتیبى در ده جلد توضیح داده شده است.

در این کتاب، یک دوره کامل تفسیر ترتیبى قرآن کریم از سوره حمد تا ناس بیان شده است. این تفسیر که در چاپ قبلى به‌صورت دوازده جلدى منتشر شده بود، در چاپ جدید به شکل ده جلدى انتشار یافته است.

درباره روش و محتواى این اثر چند نکته گفتنى است:

1. نویسنده در مقدمه‌اش که آن را در تاریخ سوم آبان ۱۳۷۴ش، نوشته، تأکید کرده است که دروس سطح و مقدارى از درس خارج را در حوزه علمیه قم گذرانده بودم که به فکر آشنایى بیشتر با قرآن افتادم. با تنى چند از دوستان، هرکدام تفسیرى را مطالعه و مباحثه و خلاصه آن را یادداشت مى‌کردیم. این کار تا پایان چند جزء قرآن ادامه داشت. در آن ایام شنیدم که آیت‌الله مکارم شیرازى دامت‌برکاته با جمعى از فضلا تصمیم دارند تفسیرى بنویسند. ایشان نوشته‌هاى تفسیرى مرا دیدند و پسندیدند و من نیز به آن جمع پیوستم. پانزده سال طول کشید تا تفسیر نمونه در ۲۷ جلد به اتمام رسید و تا حال بارها تجدید چاپ و به چند زبان ترجمه شده است. تقریباً نیمى از تفسیر نمونه تمام شده بود که انقلاب اسلامى به رهبرى امام خمینى رضوان‌الله‌تعالى‌علیه، به پیروزى رسید و من از همان روزهاى اوّل بنا به فرمایش مرحوم علامه شهید مطهرى، به تلویزیون رفتم و الان حدود هفده سال است که هر شب جمعه تحت عنوان درس‌هایى از قرآن در سیماى جمهورى اسلامى ایران برنامه دارم. همکارى بنده تا پایان تفسیر نمونه ادامه داشت، ولى در این بین به فکر افتادم درس تفسیرى را در سطح فهم عموم در رادیو شروع کنم. براى این کار، علاوه بر تفسیر نمونه از ده تفسیر دیگر نیز یادداشت‌بردارى شد و الان حدود هشت سال است که هر هفته یک روز و در ماه رمضان هر روز برنامه‌اى تحت عنوان «آئینه وحى» از رادیو پخش مى‌گردد. بارها پیشنهاد شد آنچه را که در رادیو مى‌گویم، به‌صورت کتاب منتشر شود. تا اینکه چند جزء از نوشته‌هایم را نزد آیت‌الله حاج سید مهدى روحانى و آیت‌الله مصباح یزدى دامت‌برکاتهما خواندم و به سبک و برداشت‌هاى تفسیرى خود اطمینان بیشترى پیدا کردم. یادداشت‌ها را براى بازنویسى در اختیار حجت‌الاسلام محمدیان و حجت‌الاسلام محدثى قرار داده و بعد از تدوین، آنها را در اختیار مؤسسه در راه حق قم گذاشتم تا زیر نظر آیت‌الله استادى منتشر و در دسترس علاقه‌مندان قرار گیرد.
2. مرحوم آیت‌الله سید مهدى روحانى، در تقریظى که بر این کتاب در قم، به تاریخ ۹ ربیع‌الثانى ۱۴۱۴ق، نوشته، با بیان اصولى که در تفسیر قرآن باید مراعات شود، مانند بیان روان و رسا بدون آنکه مطالب سست باشد، پرهیز از اصطلاحات فنى علوم که باعث مشکل شدن فهم قرآن است، توجه به مطالبى که راه‌گشاى زندگى و قابل عرضه در جامعه مسلمانان، بلکه قابل ترجمه و انتقال به تمام جوامع انسانى است، توجه به روایات معتبره وارده از اهل‌بیت(ع)، برداشت از آیات از راه دلالت آیات و نه تفسیر به رأى و استحسان‌هاى دلخواه، افزوده است: این مبادى و اصول در گردآورى این تفسیر در نظر بوده و چنانچه تخلفى مشاهده شود از روى غفلت بوده و ان‌شاءالله تعالى اصلاح خواهد شد. امیدوارم که دانشمند گران‌مایه حجت‌الاسلام جناب آقاى قرائتى که علاوه بر جهات علمى، صاحب ذوق و قریحه‌اى سرشار در تفسیر مى‌باشند و لطایف کلمات الهى را به‌خوبى درک مى‌کنند، بر طبق این اصول و امتیازات، تفسیر خود را به اتمام برسانند. اینجانب بیشتر از یک جزء تفسیر از این مجموعه را با خود ایشان به مذاکره نشستیم و ضمناً مطالبى را خدمتشان تذکر دادم. مؤلف عزیز ما پس از ترجمه‌ى هر آیه به زبان ساده و رسا، به شرح محتواى آن آیه با بیان نکاتى که آنها را پیام‌هاى آیه نامیده، پرداخته است. این نکات در حقیقت روشنگر روح تفسیر و شرح و بسط آن مى‌باشد و انصافاً در بسیارى از موارد، نکات و برداشت‌هاى ایشان ابتکارى است و تازگى دارد
3. نویسنده تأکید کرده است که این تفسیر، بعد از سیزده سال تلاش در روز جمعه سوم تیرماه سال ۱۳۸۴ش، به پایان رسیده است.
4. در تقریظ آیت‌الله مؤمن بر این کتاب که در قم، به تاریخ جمعه ۲۶ تیر ۱۳۸۳ش، نوشته شده، آمده است که: توفیقى دست داد و چند ورقى از بعض مجلّدات تفسیر شریف «نور» را مطالعه کردم… مؤلف محترم تفسیر نور، قدم در راه عمل به این وظیفه الهى نهاده و انصافاً با دقّت در آیات مبارکه، به نکات بسیار ارزنده‌اى دست یافته است. البته همان‌گونه‌که در مقدمه تفسیر نگاشته است، از کلمات علماى دیگر مفسر قرآن کریم استفاده برده، اما درعین‌حال، رسیدن به نکات زیادى که در این تفسیر مختصر آمده است، احتیاج به صرف دقت و همّت لازم دارد که جز با لطف خداوند بزرگ و امدادهاى او امکان‌پذیر نیست. خداوند متعال، مؤلف ارجمند را هم به نکات مختلف موجود در آیات راهنمایى و کمک کرده و هم در التفات به پیام‌هاى آن هدایت فرموده است. منبع