منزلت عقل در هندسه معرفت دینی

منزلت عقل در هندسه معرفت دینی علی رغم عنوان پیچیده و ثقیلی که دارد به تبیین ارتباط علم و دین و به خصوص ارتباط علوم دانشگاهی و مفاهیم دینی می پردازد و پاسخی مناسب به این سوال می دهد که آیا اصولاً علم غیر اسلامی داریم یا نه؟ سالهاست که نزاع علم که محصول عقل است و دین که ره آورد وحی است،اذهان بسیاری را به خود مشغول داشته است. این نزاع محصول تصوری ناصواب از نسبت علم و دین ،و بر این اندیشه استوار است که علم درمقابل دین است و آنچه را که دین می گوید ،علم میتواند نفی کند.اموری نیز وجود دارد که علم آن را اثبات و دین آن را انکار میکند.

در ادامه، استاد جوادی (دام ظله) با توجه به مسائل فوق، به مسأله مهم و ارزشمند “اسلامی شدن دانشگاه ها” پرداخته و راه کارهایی برای این موضوع ارائه داده اند.

کتاب “منزلت عقل در هندسه معرفت دینی” دارای ۲ بخش است که بخش اول با عنوان منزلت عقل دارای ۴ فصل است.

• فصل اول با عنوان تحلیل مفاهیم پایه مسائلی چون مراد از دین، مراد از عقل و وحی و نقل می پردازد .
• فصل دوم با عنوان شأن عقل در قلمرو دین موضوعاتی چون عقل و بعد هستی شناختی دین، عقول کامله و بعد هستی شناختی دین، عقل و بُعد معرفت شناختی دین، محدودیتهای ادراکی عقل در حوزه دین را بررسی می کند.
• فصل سوم با عنوان نسبت عقل و نقل در قرآن مطرح شده است.
• فصل چهارم با عنوان تعارض عقل و نقل به بحث پرداخته است.

بخش دوم این کتاب شامل آثار و نتایج هماهنگی و همتایی عقل و نقل است که دارای ۴ فصل می باشد.

• فصل اول با عنوان تعارض علم و دین، موضوعاتی چون فرضیه نه علم است و نه علمی، معنای حجیت علم، محدودیت قلمرو تجربه، تمایز تعارض با دین از محاربه با آن و نفی توازی علم و دین بررسی می کند.
• فصل دوم این کتاب با عنوان اسلامی کردن علوم و دانشگاهها به راه حل اسلامی کردن دانشگاه می پردازد
• فصل سوم با عنوان تأثیر همگانی عقل و نقل در قلمرو علوم اسلامی به مسائلی چون تصحیح تبویب علم اصول، نسبت کلام و فلسفه با دین، قلمرو دین و مسئله خاتمیت می پردازد
• فصل چهارم از این بخش مسئله تفکیک را بررسی می کند که از مدعیات مکتب تفکیک، وحی ناب و خلوص فهم، اختلاف فهم در علوم نقلی، همگامی عقل و نقل ، تفسیر، تطبیق و تأویل تشکیل می شود. منبع