موسوعه النحو و الصرف و الاعراب

توضیحات

موسوعه النحو و الصرف و الإعراب، از آثار ارزنده ادبى استاد معاصر دکتر امیل بدیع یعقوب (متولد ۱۹۵۰م) است که به زبان عربى و به ترتیب الفبایى نوشته شده است. این اثر در واقع فرهنگ‌نامه روشمندى است که با زبان رساى امروزى نوشته شده و به‌سهولت، مطالب صرف و نحو عربى را توضیح داده و همراه با شواهد شعرى و قرآنى گرد هم آورده و در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است. مخاطبان این اثر، متخصصان نیستند، بلکه جوانان و پژوهشگران دنیاى معاصر در زمینه زبان و ادبیات عربى هستند. این اثر را مى‌توان مرجعى کامل، سودمند و منظم براى دسترسى‌هاى فورى به مباحث صرفى و نحوى شمرد.

موسوعه النحو و الصرف و الاعراب با روش فرهنگ‌نویسى و با کلمه الف آغاز شده و با کلماتى مانند ثمّ، جعل، حىّ، دع، ربّ، سبحان، سوف، صبراً، طفق، قلّ، کاد، نعم، هلمّ جرّا و یقین ادامه یافته و با کلمه یومئذٍ به پایان رسیده است. بنابراین، در این اثر مباحث هریک از علم صرف و نحو و لغت به‌صورت مستقل و با تفکیک موضوعى سامان نیافته و در هم تنیده شده و فقط بر طبق نظم الفبایى تنظیم شده است.

برخی از ویژگیهای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب:

1. اصطلاحات بر طبق تلفظ آن، نه بر اساس ریشه لغوى، ثبت شده و صورت املایى کلمات مراعات شده است…
2. استشهادهاى فراوان نویسنده به آیات قرآن کریم که شماره و نام سوره‌ها و آیات مورد نظر را نیز گاه در پاورقى‌ها و گاه در متن کتاب بیان کرده است.
3. نویسنده در پاورقى‌ها، گاه برخى از عبارات را که نیازمند شرح دانسته، تجزیه و ترکیب کرده و توضیح داده است. و گاه اختلافات صرفى و نحوى و نظر کوفیان و بصریان و… را بیان کرده است
4. نویسنده نظر رایج ادیبان و لغویان در مباحث صرف و نحو و لغت را در متن کتاب ذکر کرده است و گاهى اجتهاد و نظر شخصى خود را نیز در مورد برخى از امور ادبى و لغوى در پاورقى بیان کرده است و گاه بعد از بیان دیدگاه خودش براى تقویت آن به برخى از پایان‌نامه‌هاى دانشگاهى ارجاع داده است؛ به‌عنوان نمونه به پایان‌نامه کارشناسى ارشد جناب «خیرى محمود» استناد کرده که در دانشگاه کویت تحت عنوان «جمع التکسیر فی اللغه العربیه» از آن دفاع شده است
5. نویسنده گاه مصوبه‌هاى «مجمع اللغه العربیه فی القاهره» را که یکى از مراکز مهمّ زبان و ادبیات عربى در جهان اسلام است، در مورد برخى از مباحث صرفى و نحوى در پاورقى بیان کرده است
6. نویسنده همچنین در مواردى در پاورقى صورت شاذّ و نادر برخى از کلمات و عبارات را در نثر یا نظم مطرح کرده است. منبع