کتاب من لایحضره الامام (فهرست تفصیلی وسائل الشیعه)

توضیحات

کتاب من لایحضره الامام اثر محمدبن حسن حر عاملی فهرست تفصیلی وسایل الشیعه به زبان عربی است.

مؤلف این کتاب را از «مقدمه، أبواب مقدمه العبادات، أبواب کتاب‌های الطهاره، الصلاه، الزکاه، الخمس، الصیام، الاعتکاف، الحج، الجهاد، الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر، التجاره، الرهن، الحجر، الضمان، الصلح، الشرکه، المضاربه، المزارعه و المساقات، الودیعه، العاریه، الإجاره و الوکاله» گردآوری و تعداد احادیثی که در کتاب وسائل الشیعه راجع به این ابواب آمده را بیان کرده است.

در مقدمه این کتاب آمده است: «و ذکرت أکثر الأحکام الخارجه عن عنوان الأبواب من الأحکام الأصول و الفروع، لیحصل للناظر فیه الاطلاع علی أکثر مضمون الأحادیث و یعرف الحکم المنصوص المسموع. و أشرت إلی مضمون بعض الأحادیث المختلفه، و إلی بعض المحامل و التوجیهات التی بها صارت متفقه مؤتلفه. و من لاحظ هذاالفهرست فضلا عن ذلک الکتاب، ظهر له تواتر مضمون أکثر المطالب فی تلک الأبواب، خصوصا إذا أکثر المطالعه و استحضر النصوص المذکورین فی محلها و غیره بطریق العموم و الخصوص. و حیث اشتمل هذاالفهرست علی أکثر أقوالهم یلیق أن یسمی ب( الکتاب من لایحضره الإمام).

از دیگر ابواب که در این کتاب به آن پرداخته شده: ابواب کتاب‌های «الوقف و الصدقات، السکن و الحبیس، الهبات، السبق و الرمایه، الوصایا، النکاح، الطلاق، الخلع و المباراه، الظهار، الإیلاء، الکفارات، اللعان، العتق، التدبیر و الاستیلاد، الإقرار، الجعاله، الأیمان، النذر و العهد، الصید و الذبایح، الأطعمه و الأشربه، الغصب، الشفعه، إحیاءالموات، اللقطه، الفرائض المواریث، القضاء، الشهاده، الحدود، القصاص و الدیات» است.

در کتاب الطهاره در أبواب الماءالمطلق نوشته شده است: «۱ـ باب أنه طاهر مطهر یرفع الحدث و یزیل الخبث، فیه عشر أحادیث، و أشاره إلی ما یأتی. و فیه: طهوریه التراب و أصاله طهاره الماء و الاستنجاء من البول بالماء. و أن الماء یطهر و لایطهر، و أنه ینجس بالتغیر، و استحباب الإفطار علی الحلو، فأن لم یجد فعلی الماء، و غیر ذلک.»

در کتاب الحج نویسنده احادیثی که در باب تروک الإحرام در باب تحریم الرفث و الفسوق و الجدال که در کتاب وسائل‌الشیعه آمده است را بیان کرده و آورده است: «باب تحریم الرفث و الفسوق و الجدال علی المحرم و یلازم التقوی و الذکر و قله الکلام إلا بخیر. فیه تسعه أحادیث، و إشاره إلی ما یأتی. و فیه: الرفث: الجماع، و الفسوق: الکذب، و الجدال: قول: لا والله و بلی والله دون لعمری.»