کفایه الاصول فی اسلوبها الثانی (دوره پنج جلدی)

توضیحات

کفایه الاصول فی اسلوبها الثانی تألیف شیخ باقر ایروانى از جمله شروح عربى کتاب کفایه است که با تقریر و اسلوبى جدید به رشته تحریر درآمده است.

شارح از ساختار کتاب کفایه عدول نکرده است و با ذکر بخشى از عبارت کفایه به شرح آن پرداخته است. خلاصه‌نویسى مطالب هر عنوان نیز از شیوه‌هاى نو محسوب و در جمع‌بندى مطالب نقش بسزایى دارد.

کتاب مشتمل بر پنج جلد است. مولّف بعد از بیان مقدّمات سیزده‌گانه که در آن موضوع علم، وضع، انواع اطلاقات لفظ، علائم حقیقت و مجاز، حالات پنجگانه لفظ، حقیقت شرعیه، صحیح و اعمّ، اشتراک لفظى و مانند آن مورد بحث قرار گرفته است، وارد مقاصد هشت‌گانه مى‌شود.

مقصد اوّل: در اوامر و شامل سیزده فصل است:فصل اوّل در مادّه امر است.

مقصد دوّم، درباره نواهى و شامل سه فصل است:

فصل اوّل در ماده نهى و صیغه آنست. فصل دوّم در اجتماع امر و نهى است. فصل سوّم: نهى از شىء و اقتضاى فساد است.

مقصد سوّم، درباره مفاهیم و شامل یک مقدمه و پنج فصل است:

به نظر مولّف قضایاى شرطیه به حسب وضع ادات شرط و نیز قرینه عامّه دلالت بر مفهوم دارند. وصف مطلقا مفهوم ندارد. غایاتى که قید خود حکم هستند مفهوم دارند و سایر غایات مفهوم ندارند. استثناء مفهوم دارد و لقب مفهوم ندارد.

مقصد چهارم، درباره عام و خاص که شامل سیزده فصل است:

در این مقصد تعریف عام و اقسام آن، وضع الفاظ عموم، حجیّت عام مخصّص در افراد باقیمانده، سرایت اجمال مخصّص به عام، محدوده شمول خطاب شفاهى، ثمره تعمیم خطاب شفاهى، تعقب عام به ضمیر، تخصیص عام با مفهوم مخالف، استثناء عقیب حمل متعدد، تخصیص عام قرآنى با خبر واحد معتبر، تعارض عام و خاص مورد بررسى قرار مى‌گیرد.

مقصد پنجم:در مطلق و مقید وشامل پنج فصل است:

در این مقصد به تعریف مطلق، بررسى الفاظ مطلق، مقدّمات حکمت، حمل مطلق بر مقید، و مجمل و مبین پرداخته می‌شود. به نظر مولّف مطلق عبارت است از لفظى که دلالت بى‌قید و شرط بر همه افرادِ از جنس خودش دارد و لفظى که دلالت بر بعضى از افراد جنس خود بکند مقید نامیده مى‌شود.

مقصد ششم، در امارت معتبر شرعى یا عقلى است:

در این مقصد بعد از بررسى احکام و اقسام قطع در هفت امر به مباحثى از قبیل: حجیّت ظواهر، قول لغوى، اجماع منقول، شهرت فتوایى و حجیّت خبر واحد مى‌پردازد.

مقصد هفتم در اصول عملیه است.

مقصد هشتم: در تعارض ادلّه و امارات است

خاتمه، در مبحث اجتهاد و تقلید است:

این بحث از مباحث فقهى و پیرامون حرمت و جواز برخى احکام است و اینکه در خاتمه یک کتاب اصولى آمده بخاطر شدّت مناسبت آن با مباحث اصولى است.