کفایه الفقه المشتهر بکفایه الاحکام (دو جلدی)

توضیحات

کفایه الفقه تألیف محمدباقربن محمد مؤمن سبزوارى، محقق سبزوارى (م ۱۰۹۰ ق) است. این کتاب در بردارندۀ تمامى ابواب فقه بجز حدود، قصاص و دیات مى‌باشد.

سبک نگارش آن در قسمت عبادات، رساله‌اى است و در قسمت‌هاى معاملات، و ایقاعات نیمه استدلالى است که به کتب فقهى، روایات، اجماع و نظائر آن اشاره شده است و در مواردى مثل بحث نماز جماعت یا میراث نیز مباحث طولانى فقهى مطرح شده است.

از آنجایى که این کتاب جایگاه ویژه‌اى در نزد فقهاى امامیّه داشته است از زمان نگارش آن حواشى و شروح متعددى بر آن نوشته شده که مهم‌ترین آنان حواشى وحید بهبهانى (م ۱۲۰۵ ق)، سید محسن بن حسن اعرجى کاظمى صاحب الوافى (م ۱۲۲۷ ق) مى‌باشد.

در موسوعه‌هاى فقهى و کتاب‌هاى فقهاى متأخر به آن استناد و استدلال شده است.

از آنجایى که در کتاب ذخیره المعاد فی شرح الإرشاد وى، قسمت‌هاى معاملات و ایقاعات و احکام بیان نشده‌اند در این کتاب قسمت عبادات به صورت مختصر نوشته شده و سایر قسمت‌ها مفصل‌تر بیان شده‌اند و مکررا تفصیل مطالب آن به ذخیره المعاد ارجاع داده شده است.

در الذریعه ج ۹۹/۱۸ دربارۀ آن آمده است: کأنّه تتمیم الذخیره حیث إنه أجمل فی أبواب المعاملات اقتصارا على ما فی الذخیره و فصّل أبواب المعاملات التی لم یکتب منها شیئا فی الذخیره.

فهرست مطالب

این کتاب شامل کتاب‌هاى طهارت، صلاه، زکاه، خمس، صوم، حج، جهاد، امر به معروف و نهى از منکر، تجارت، دین، شفعه، رهن، مفلس، حجر، ضمان، صلح، شرکت، مضاربه، مزارعه و مساقات، اجاره، وکاله، ودیعه، عاریه، سبق و رمایه، وقوف و صدقات، وصیت، نکاح، طلاق، ظهار، ایلاء، لعان، عتق، تدبیر و مکاتبه، استیلاء، ایمان و نذور، اقرار، جعاله، لقطه، احیاء اموات، صید و ذبائح، اطعمه و اشربه، غصب، قضاء و شهادات، و میراث مى‌باشد.

قابل ذکر است که در کتاب طهارت قبل از ذکر اقسام آب‌ها و نجاسات، اقسام طهارت (وضوء، غسل، تیمم) بیان شده‌اند. همچنین کتاب‌هاى قضاء و شهادات از قسمت احکام، قبل از کتاب المیراث بیان شده‌اند.