کلمه الله العلیا (ترجمه، تجزیه و ترکیب کلام الله) دوره ۶ جلدی

توضیحات

کلمه الله العلیا؛ ترجمه، تجزیه و ترکیب کلام الله، از آثار مفصّل نحوى بزرگ معاصر حضرت آیت‌الله محمدرضا قبادى آدینه‌وند (لرستانى) (متوفى ۱۳۹۳ش) است. نویسنده در آن، همه آیات قرآن کریم را به سبک تفسیر ترتیبى و با تأکید بر مباحث صرفى و نحوى، افزون بر ترجمه به زبان فارسى، از آغاز تا انجام، نخست تجزیه و بعد ترکیب کرده و به این ترتیب خصوصیات صرفى و جایگاه نحوى هر واژه قرآنى را روشن ساخته است. این اثر به زبان فارسى و در شش جلد نوشته شده است. کتاب حاضر، هر چند مستند نیست و متأسفانه نویسنده هیچ ارجاع و استنادى به‌صورت پاورقى یا پى‌نوشت و یا درون‌متنى نیاورده و حتى منابع مورد استفاده‌اش را به‌صورت کلى یا دقیق مشخص نکرده ولى با نظر به تخصص ایشان در زمینه زبان و ادبیات عربى و سابقه بسیار طولانى در تدریس صرف‌ونحو که بیش از شصت سال ادامه یافته، در موضوع ترجمه و تفسیر ادبى و اعراب قرآن کریم از منابع نفیس و معتبر و قابل توجّه در حوزه‌هاى علمیه به شمار مى‌رود. ترجمه‌اى که در این اثر از آیات قرآن کریم ارائه شده؛ دقیق، رسا و شیوا است.

کتاب حاضر از مقدمه نویسنده و متن اصلى -مشتمل بر ترجمه و تفسیر ترتیبى با تأکید بر بُعد ادبى و صرفى و نحوى کلمات قرآن کریم- تشکیل شده است. سوره‌ها و آیات مطرح شده به ترتیب جلدهاى کتاب عبارتند از: ۱- از سوره فاتحه تا آیه ۱۴۷ سوره نساء، ۲- از آیه ۱۴۸ سوره نساء تا آیه ۹۳ سوره توبه، ۳- آیه ۹۴ سوره توبه تا آیه ۷۵ سوره کهف، ۴- ادامه آیه ۷۵ سوره کهف تا آیه ۴۶ سوره عنکبوت، ۵- ادامه آیه ۴۶ سوره عنکبوت تا آیه ۳۸ سوره جاثیه و ۶- آیه اول سوره احقاف تا پایان سوره ناس. زبان و ادبیات این اثر، عربى- فارسى و همراه با اصطلاحات علوم اسلامى است.

درباره محتواى کتاب کلمه الله العلیا چند نکته گفتنى است:

1. نویسنده گاه افزون بر ترجمه، تجزیه و ترکیب، به تفسیر نیز پرداخته است. او به‌طور مثال در آغاز سوره بقره تحت عنوان تفسیر چنین نوشته است: عصر حضرت موسى(ع) عصرى بود که بسیارى از جهال، فریفته سحر ساحران و کهانت کاهنان و شعبده‌بازان و دنباله‌رو آنان بودند. حضرت موسى(ع) با اظهار و ارائه معجزات، سحارترین سحره را محکوم، مغلوب، عاجز، ملزم به تسلیم و اطاعت از خود نمود…. وجود مبارک خاتم الانبیاء(ص) در زمانى که مردم عرب به فصاحت و بلاغت فصحا و بلغاى خود مى‌بالیدند و غیر خودشان را اعجمى یعنى گنگ مى‌پنداشتند و شعرا و خطبایشان به انشاى اشعار و ایراد خطابه‌هاى غراء به همدیگر مفاخرت و مباهات مى‌ورزیدند ظهور فرمودند. پیغمبرى که هم زبان و بیانش اعجاز بود… و هم آیات بینات و کلمات محکمات کتاب مجیدش
2. نویسنده در این اثر، گاه اشعارى که خودش سروده براى توضیح مطالب کتاب افزوده است برخى از اشعار زیبا و پرمعناى ایشان در ذیل آیه مبارکه «وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذى لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فِى الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً» چنین است: خداوند بخشنده مهربان* همان آفریننده جسم و جان* ندارد شریک و شبیه و نظیر* علیم و قدیم است حىّ و قدیر*… نه بر اوج ذاتش پرد مرغ وهم* نه بر ذیل وصفش رسد دست فهم* نه ادراک بر کنه ذاتش رسید* نه فکرت به غور صفاتش رسید
3. به نظر مى‌رسد ترجمه حاضر از روى دقت و تأمل و با رعایت امانت و همراه با بهره‌مندى از رسایى و شیوایى زبان شیرین فارسى انجام شده است؛ به عنوان مثال، ایشان آیه اول سوره توبه «بَراءَه مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى الَّذینَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِکین» را چنین ترجمه کرده است: این اعلام بیزارى خدا و پیامبر او به کسانى از مشرکان است که با آنها عهد بسته‌اید و همچنین او سوره ناس را این گونه به زبان فارسى برگردانده است: به نام خداوند بسیار بخشنده و بسیار مهربان. بگو (اى پیامبرم) پناه مى‌برم به پروردگار مردم. و به مالک و حاکم مردم. و به خدا و معبود مردم. از شرّ وسواس خنّاس. که در سینه‌هاى مردم وسوسه مى‌کند. خواه جنّ باشد خواه انسان