آشنایی با قرآن (۷):‌ تفسیر سوره های صف، جمعه، منافقون، تغابن

توضیحات

مجموعه ۱۴ جلدى آشنایی با قرآن سلسله مباحث تفسیرى استاد شهید مطهرى در سال‌هاى قبل از پیروزى انقلاب اسلامى است که عمدتاً در بین سال‌هاى ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ شمسى انجام شده است.

جلد اول این مجموعه مقدمه و پیش‌درآمدى بر این سلسله مباحث محسوب مى‌شود که در آن به مسائلى همچون زبان قرآن، مخاطب‌هاى قرآن، عقل از دیدگاه قرآن و…پرداخته شده است. در مجلدات بعدى تفسیر آیاتى از برخى سور قرآن ازجمله حمد، بقره، انفال، توبه، نور و تقریباً جزء سى‌ام قرآن انجام شده است.

ویژگى ممتاز این مباحث، توجه به مسائل و موضوعات فکرى و اجتماعى روز در حین تفسیر آیات قرآنى است که موجب تازگى و زنده بودن این مباحث گردیده است. ویژگى دیگر بیان روشن و روان آن است.

مطالب جلد هفتم:

بخش اول: سوره صف

• دو رکن رسالت عیسی (ع)
• فداکاری علمی در حوزه های علمیه
• یادی از مرحوم شیخ جواد بلاغی
• مباحثات حضرت رضا (ع)
• دروغ بستن به خداوند
• نور خدا خاموشی شدنی نیست
• سرّ خاموش نشدن نور خدا
• روش استفهام در قرآن
• تجارت همیشگی انسان
• تجارت مطلوب از نظر قرآن
• تفاوت نصر و فتح
• کلمۀ (حواری)

بخش دوم: سوره جمعه

• ویژگیهای ساخته شدن انسان
• نقش انسان در ساختن خود
• اهمیت سرمایه های انسانی
• انسان سازی
• مسئولیتهای سه گانۀ انسان
• مسئلۀ خدانژادی
• استدلال مبتنی بر آرزوی مرگ
• آیا مرگ امری مورد آرزوست؟
• موضع اولیا، الله در برابر مرگ
• مرگ در دو حالت، بلا شرط مطلوب اولیا، الله است
• مسئله شهادت
• تغییر مبدأ تاریخ در کشور های اسلامی
• مسئلۀ تعطیلی جمعه
• نماز جماعت و نماز جمعه
• قربانی شدن نماز جمعه در میان اهل تسنن
• ممنوع شدن سبّ امیرالمؤمنین (ع) توسط عمربن عبدالعزیز
• نماز جمعه در شیعه
• خاطره ای از مراسم حج
• لغزش بعضی از مسلمین

بخش سوم: سوره منافقون

• کلمۀ (منافق)
• نظر اهل سنت دربارۀ منافقین صدر اسلام
• استدلال اهل سنت
• پاسخ
• منافقین مکه
• روش بر خورد پیامبر (ص) با منافقین
• نفاق ابوسفیان
• معنی درست (شأن نزول)
• تاریخچۀ منافقین مدینه و شأن نزول این سوره
• ترجمۀ آیات
• اختلاف میان تشیع و تسنن در مورد منافقین
• نکته ای از علامۀ طباطبایی
• تکیۀ قرآن برحذر از منافقین
• کتمان ممدوح و نیکو
• ذلّت عبدالله بن اُبَیّ
• سخن امیرالمؤمنین(ع)
• ذکری از امام حسن (ع)

بخش چهارم: سوره تغابن

• معنای تسبیح موجودات
• مُلک خداوند
• حمد و شکر
• آفرینش به حق بپا شده است
• مراد از نیکو کردن صورت انسان
• علم خداوند به سرّ و پنهان تر از سرّ
• دنیا، قیامت کوچک
• دو رسالت اصلی پیامبران
• اقامۀ برهان در عین تکرار مدعا
• یوم الجمع
• دو معنا برای (یوم التغابن)
• معنای اول
• معنای دوم
• تأثیر ایمان در عمل
• معنای کلمۀ (مصیبت)
• معنای کلمۀ (اذن)
• آیا مصیبتها به اذن الهی است؟
• سه دیدگاه دربارۀ اذن الهی در نظام تکوین
• نظریۀ سوم: امر بین امر ین در نظام تکوین
• معنای رضا به قضای الهی
• عمومیت اذن الهی
• اذن الهی در نظام تشریع
• رابطۀ اطاعت و عبادت
• رابطۀ اطاعت و توکل
• مراد از دشمنی همسران و فرزندان
• سه گونه دشمن برای انسان
• تفاوت (صفح) و (عفو)
• سه نوع امتحان
• امتحان الهی
• تقوا
• رفع یک شبهه
• شحّ نفس
• قرض حسن