آیین سوگواری : ترجمه کتاب اقناع اللائم

توضیحات

آیین سوگواری ترجمه کتاب اقناع اللائم علی إقامه المآتم از سید محسن امین عاملی (متوفای ۱۲۸۴ق) درباره ضرورت سوگواری بر سیدالشهداء و شیوه صحیح آن است. این کتاب در راستای تلاش سید محسن امین برای اصلاح شعائر حسینی نوشته شده است. نویسنده در این کتاب به پرسش‎ها و اشکالات بر اصل سوگواری پاسخ داده، نمونه‎های تاریخی و روایی فراوانی را در تأیید و نیکویی سوگواری ذکر می‎کند. هم‎چنین فوائد فراوان سوگواری سیدالشهداء را ذکر می‎کند.

سید محسن بن سید عبدالکریم امین عامِلی (۱۳۷۱-۱۲۸۴ق/۱۹۵۲-۱۸۶۷م)، فقیه، ادیب و شرح حال نگار شیعی اهل جبل عامل لبنان است. در نجف تحصیل کرد و به درجه اجتهاد رسید. اعیان الشیعه مهم‌ترین اثر او است که دانشنامه‌ای مشتمل بر معرفی علما و بزرگان شیعه است.

سید محسن امین، در این کتاب ضرورت سوگواری سید الشهداء و شیوه صحیح آن را بیان می‌کند. او انگیزه‌اش از تألیف کتاب را پاسخگویی به برخی پرسش‌ها و خرده‌ها درباره اقامه عزای امام حسین (ع) شمرده است.
اقناع اللائم ردیه ای است بر مقاله ای در مجله الذخیره الاسلامیه نوشته احمد سورکتی انصاری سودانی. امین، پس از آنکه درباره نیکویی اقامه عزای سیدالشهدا می‌نویسد، در فصل‌هایی به ادعاهای طرح شده پاسخ می‌گوید. سید محسن امین انگیزه خود را این‌گونه بیان می‌کند:

«آنچه ما را به تألیف این کتاب واداشت این است که برخی از مردم به خاطر برگزاری این گونه مجالس، به ما خرده می‌گیرند و یا آنکه فکر می‌کنند برگزاری مجالس عزای حسین ضرورتی ندارد یا اینکه می‌گویند: چه معنا دارد که مسئله‌ای که قبل از هزار و چند صد سال از آن می‌گذرد هر ساله یادآوری کنیم؟ البته اینگونه سخنان و طرز تفکر ناشی از غفلت یا نتیجه تغافل نسبت به فایده‌هایی است که بر برگزاری این گونه مجالس و مآتم مترتب است. …»

محتوای کتاب

• فصل اول: اندوه و گریه بر شهادت امام حسین؛ در این فصل ادله جواز و رجحان گریه در عزای سیدالشهداء بیان می‌شود.
• فصل دوم: سرودن شعر و مرثیه خوانی بر مردگان؛ در این فصل مراثی فراوانی که در زمان حیات پیامبر و پس از وفات او سروده شده بود، ذکر شده است. مرثیه‌های از صحابه و نیز سروده‌هایی در رثاء سید الشهداء و اصحابش در این فصل ذکر شده است.
• فصل سوم: بزرگداشت درگذشتگان؛ سید محسن امین بزرگداشت اموات را سیره عقلا می‌داند و مثال‌هایی از فرهنگ‌های دیگر ذکر می‌کند.
• فصل چهارم: شرکت در مجالس سوگواری و اظهار حزن؛ در فصلی کوتاه به چندین روایت از فعل پیامبر اسلام پس از شنیدن خبر شهادت جعفر و ابن رواحه و نیز قراء، استناد می‌کند.

• فصل پنجم: انفاق برای مردگان و اهدای ثواب آن به آن‌ها؛ در این فصل نیز مانند فصل‌های گذشته به روایاتی که عمدتاً از منابع عامه است برای اثبات مدعا استناد می‌شود.
• فصل ششم: فواید دینی و دنیوی برپایی مجالس امام حسین
• فصل هفتم: اسرار شهادت امام حسین در گفتار موسیو ماربین آلمانی و دکتر جوزف فرانسوی؛ سید محسن امین در این فصل دو رساله کوتاه از دو پژوهشگر اروپایی نقل می‌کند.
• فصل هشتم: چکیده کتاب؛ در این فصل به اجمال نتیجه مباحث پیشین را ذکر می‌کند و به صورت گذرا اشکالات سودانی را طرح و رد می‌کند. منبع