اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات (متن و ترجمه) دوره ۷ جلدی

توضیحات

اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، از آثار شیخ حر عاملى، کتابى است حدیثى، به زبان عربى و درباره اثبات امامت امامان دوازده‌گانه شیعیان(ع) از راه روایت‌هاى صریح پیامبر اسلام(ص) درباره ایشان و نص هر امام بر امام بعدى و از راه گزارش معجزات انجام‌یافته بر دست هرکدام از ایشان.

وى درباره موضوع بحث خود بیش از بیست هزار حدیث را با نزدیک به هفتاد هزار سند از یک‌صدوچهل‌ودو کتاب بلاواسطه از علماى امامى و بیست‌وچهار کتاب از علماى اهل تسنن را ذکر کرده است. او همچنین از پنجاه کتاب شیعى و دویست‌وبیست‌وسه کتاب سنى به واسطه کتاب‌هاى پیش‌گفته نقل قول کرده و افزون بر این از کتاب‌هاى دیگرى سخن آورده است که بیرون از این شمار است. وى در سال ۱۰۹۶ از نگارش آن فراغت یافته است.

شیخ حرّ عاملى در مقدمه کتاب آورده: «من در کتابى که در این باب کافى باشد و آنچه را که عقلا به گردآورى‌اش علاقه‌مند باشند، دست نیافتم. دیدم این مطالب در وادى پراکندگى پنهان مانده و اگر کسى بخواهد بر آنها آگاهى یابد، نیازمند صرف وقت زیادى است، لذا به این کار دست یازیدم…».

شیخ در ادامه مى‌نویسد: «اگرچه روى‌هم‌رفته کتاب‌هایى که در این باب تألیف شده، شک و تردید را از میان مى‌برد، اما چون هرکدام از آنها به‌تنهایى بر بسیارى از اخبار دست نیافته‌اند، لذا اشخاصى که بضاعت علمى اندکى دارند در اثبات تواتر اخبار درمانده، بسیارى از مردم میل به منازعه و مجادله پیدا کرده و ادّعا مى‌کنند اخبارى که در باب نصوص، روایت شده به حدّ تواتر نیست، بلکه اخبار آحاد است. در این هنگام، تألیف این کتاب لازم شد تا شبهه و تردید را برطرف نموده و در اثبات نصوص و معجزات امامان(ع) کافى و کامل باشد.

البته این بدان معنا نیست که مرحوم شیخ حرّ عاملى تنها به نقل اخبار و احادیث، اکتفا کرده و از خود هیچ اظهار نظرى نکرده است. تورّقِ گُذراى این موسوعه، روشن مى‌سازد که شیخ در ذیل بسیارى از احادیث به شرح و جرح و توضیح و تفسیر آنها پرداخته و نکات مهمى را یادآور شده که در فهم آن روایات، کارگشا و روشنگر است.

مؤلّف در ابواب پایانى کتاب که به امام زمان(عج) اختصاص دارد، نخست در این‌باره بیش از هشتصد حدیث از متون کهن شیعى مانند غیبت نعمانى، غیبت طوسى، مشارق الیقین حافظ برسى، آثار شیخ صدوق و شیخ مفید و سیّد بن طاووس و… آورده است؛ سپس پاره‌اى از نصوص و روایاتى را (بیش از دویست حدیث) که در کتاب‌هاى قابل اعتماد اهل سنت وجود دارد، ذکر کرده است؛ آنگاه زیر عنوان «معجزات صاحب‌الزّمان المهدی(ع)»، ۱۷۰ معجزه از کتب پیشینیان و معاصران نقل نموده است.

بعد از آن، در باب «صفات و نشانه‌هاى امام و علامت خروج حضرت»، بیش از ۱۲۰ حدیث از منابع فریقَین آورده است.

آخرین باب کتاب، ردّ بر گزافویان و غالیان است. مؤلف خوف آن را دارد که خوانندگان با خواندن و مطالعه مقامات معنوى امامان معصوم(ع)، در وادى غلّو گرفتار آیند و دچار افراط و تفریط شوند؛ به همین خاطر، به آنان هشدار مى‌دهد که مبادا معصومین(ع) را در مقام خدایى نشانند و برای آن ذوات مقدّس شأن الوهیّت قائل شوند. معصومین، بندگان برگزیده حق و «حجّت الله» و «ولىّ الله» هستند و بزرگ‌ترین عزت و افتخارشان در دنیا و آخرت این است که عبدو بنده خدا باشند و بس؛ إلهی کفى بی عزّاً أن أکون لک عبداً؛ خدایا مرا این افتخار بس که بنده تو باشم.