الاشارات و التنبیهات ۳ جلدی

توضیحات

خواجه بعد از اتمام شرح خطبه کتاب، وارد مطالب بخش منطق مى‌شود که مباحث جلد اول را تشکیل می دهد.

جلد دوم از مجلدات سه‌گانه شرح خواجه نصیر‌الدین طوسى، بر اشارات بوعلى، اختصاص به علم الطبیعه دارد که در بر گیرنده سه نمط از اشارات مى‌باشد. نمط اول اشارات، در تجوهر اجسام است. نمط دوم، به طور خاص، در مورد جهات و اجسام اولى و ثانیه آن مى‌باشد. و آخرین نمط جلد دوم و قسمت طبیعیات که سومین نمط اشارات مى‌باشد، در نفس ارضیّه و سماویّه مى‌باشد.

جلد سوم شرح خواجه نصیر‌الدین طوسى، بر اشارات و تنبیهات بوعلى سینا، که از نمط چهارم اشارات، شروع مى‌شود، در علم ما قبل الطبیعه مى‌باشد و اولین موضوع مورد بحث در آن، وجود و علل آن است.

• نمط پنجم اشارات، در صنع و ابداع است.
• نمط ششم، در غایات و مبادى آن مى‌باشد.
• نمط هفتم، در تجرید است.
• هشتمین نمط اشارات، در بهجت و سعادت است. در این نمط، مؤلف، در پى اثبات لذات معنوى و تفوق آنها بر لذات مادى است.
• نمط نهم، در مقامات عارفین است. خواجه نصیر، مى‌گوید: این نمط، مسبوق به نمط هشتم است که در ابتهاج موجودات سخن مى‌گفت. در این نمط، احوال اهل کمال را بیان مى‌کند که با چگونگى رسیدنشان به مقامات عالیه همراه است که در واقع علوم صوفیه مى‌باشد.
• نمط دهم الاشارات، در اسرار الآیات است. این نمط، حاوى مطالبى در حالات و قواى عارفین و همین‌طور جایگاه خیال در میان قواى انسانى و… در کنار اشاراتى به تأثیر چشم و سایر اسباب حوادث غریبه مى‌باشد.