الامالی (شیخ مفید)

توضیحات

الامالی، به زبان عربى، نوشته شیخ مفید، ابوعبدالله، محمد بن محمد بن نعمان عکبرى بغدادى (۳۳۶ – ۴۱۳ق)، است و شامل روایات اخلاقى، اعتقادى و تاریخ اسلام مى‌باشد. شیخ مفید، این کتاب را در طول ۷ سال، در ماه‌هاى مبارک رمضان و در ۴۲ جلسه برای یاران خود املاء کرده‌اند.

در کتب تراجم، بیش از ۳۰ کتاب با عنوان «الأمالی» ذکر شده که کتب بزرگانى چون شیخ مفید، شیخ صدوق و شیخ طوسى از مشهورترین آنهاست.

امالى، عبارت است از مطالبى که استاد در مجلس‌ها یا زمان‌هاى خاص از حفظ یا از روى کتاب خود برای شاگردان مى‌خواند و آنها همه مطالب را مى‌نویسند، لذا به آن، «المجالس» و «عرض المجالس» هم مى‌گویند.

این نوع از تعلیم، بهترین نوعى است که در طول تاریخ ثبت شده و دقیق‌ترین روش برای انتقال کاملا صحیح مطالب به شاگردان است.

شیوه أمالى‌نویسى، از رایج‌ترین شیوه‌هاى نقل روایات اهل‌بیت(ع)، در میان علماى اسلام بوده است؛ خصوصا در آن زمان‌هایى که امکانات چاپ و نشر کتاب به راحتى این زمان نبوده است.

کتاب امالی شیخ مفید مشتمل بر ۴۲ مجلس است که مجموع این مجالس، ۳۸۷ روایت را در بر گرفته است. بیشترین روایات(۴۷ روایت)، در مجلس بیست و سوم و کمترین روایات(۴ روایت)، در مجلس سى و یکم ذکر شده است.

در این کتاب، موضوعات بسیار متنوعى در قالب روایت ذکر شده است؛ موضوعاتى از قبیل ثبت اعمال انسان توسط فرشته، حب اهل‌بیت از اسباب دخول در بهشت، منقبت على و فاطمه و حسنین و شیعیان آنها، فضیلت دانشجو، بیمارى موجب پاکى از گناهان مى‌شود، در شناخت مقام اهل‌بیت(ع) و مشروط بودن قبولى اعمال به ولایت، نزدیک ‌ترین مردم به پیامبر(ص) در روز قیامت، ماجراى عثمان و بنى امیه و در بیت المال آنان را بر دیگران ترجیح دادن و مضروب نمودن عمار، بخشى از دعاهاى صبح و شام، استغفار نبى(ص) برای شیعه، از جمله مواعظ على(ع) درباره آرزوى دراز و پیروى از هواى نفس، موعظه امام سجاد(ع) درباره محاسبه نفس، سخن زید بن على(ع) درباره اهل‌بیت و عدم خوف وى از ظالمان، دعا پس از فریضه مستجاب است، فرمان دادن على(ع) شیعه خود را به تقیه کردن، آخرین خطبه‌اى که پیامبر(ص) ایراد فرمودند، عرضه کردن ولایت بر همه مخلوقات، روا ساختن حاجات مؤمنین، وقتى خدا خیر بنده‌اى را بخواهد او را در دین فقیه مى‌گرداند، کلام على(ع) درباره زهد، کفاره غیبت کردن آن است که برای شخصى که غیبتش کرده‌اى استغفار نمایى، فضیلت گریه در مصیبت اهل‌بیت(ع) و…