السعاده و الاسعاد فی السیره الانسانیه

توضیحات

السعاده و الاسعاد فی السیره الإنسانیه اثر شیخ ابوالحسن أبی ذرّ محمد بن یوسف عامری نیشابوری و در گذشته به سال ۳۸۱ هجری قمری، کتابی است ارزشمند که در شش جزء ترتیب یافته و ساختار تربیتی اخلاقی و سیاسی از أهم مؤلّفه‌های آن محسوب می شود.

بخت‌ورزی وسعادت‌مندی اصولی دارد که در گفتار ادیان و شریعت‌های نورانی و در قالب سخنان حکیمانه آمده است و رعایت آنها بنای بخت‌یاری می‌شود .این تدابیر چنان با عظمت است که عایدی و مراد بودن آنها به دیگران نیز تسرّی می‌یابد و انگیزه مهم بخت‌آوری دیگران می‌گردد.

ارسطوطالس پس از آنکه انواع مقاصد و غایات انسانی را در زندگانی این جهانی از مد نظر گذرانیده و آنها را شایسته این ندانسته بود که مقصود و مقصد فیلسوف باشد، یک منظور اعلى و کمال مطلوب از برای حکیم و فیلسوف مقرر کرده بود که عبارت باشد از کسب سعادت از برای خود و دیگران. بنای کتاب اخلاق او براین فکر و مرام است که انسان را چگونه می‌توان خوشبخت و خوشحال کرد. همه مقاصد دیگر انسان، به عقیده او، برای فایده و مراد دیگری است که از انها عاید تواند شد، و سعید بودن یگانه مقصودی است که بذاته مطلوب است.

کتاب السعاده و الاسعاد مشتمل بر اصول اخلاقی و تدابیر عملی است که در حیات دنیا از برای سعید شدن و سعید کردن ضروری شناخته شده است. این اصول و تدابیر را مؤلف کتاب از ترجمه‌های عربی مؤلفات افلاطون و ارسطو و سایر فلاسفه یونان استخراج کرده و با نکات و تعلیمات و اندرزها و دستورها و حکایاتی که در کتب ایران و هند و عرب یافته است و مناسب و مؤید گفته های یونانیان تشخیص داده است درآمیخته و کتابی در سیرت و اخلاق انسانی و قوانین سیاست و اصول تربیت و تدبیر منزل از آن ترتیب داده است. اغلب کتبی که مأخذ مؤلف بوده، مخصوصا ترجمه‌های کتاب‌های یونانی که در دسترس حکمای اسلام بوده است، از میان رفته و فقط از راه تألیفات شبیه به این کتاب است که ما می‌توانیم بدانیم اهل فلسفه و حکمت در عالم اسلامی از چه مآخذ و منابعی حاصل فکر و تعمق فلاسفه قدیم یونان را شناخته و اقتباس کرده و مبنای اندیشه‌ها و نوشته‌های خود ساخته‌اند.

مؤلف این کتاب ابوالحسن محمد العامری در سالهای مابین وفات فارابی و ظهور ابن سینا مقام ریاست فیلسوفان مسلمان را داشته است و در توفیق فلسفه یونانی با شریعت اسلامی جهد وافی مبذول داشته و کتب فراوان در مواضیع فلسفی تألیف کرده است.

وفات او در روز ۲۷ ماه شوال ۳۸۱ هجری قمری بوده و چون استاد او ابوزید بلخی در ۳۲۲ درگذشته بوده و او قریب به شصت سال بعد از آن تاریخ زنده بوده است، می‌توان یقین داشت که به سن کمال پیری و پختگی رسیده بوده است.

تأثیر او در ذهن معاصرینش بسیار قوی بوده و به اعتقاد عموم ایشان یکی از حکمای بزرگ بشمار می‌رفته است، چنانکه توحیدی در کتاب المقابسات و ابوعلى مسکویه در جاویدان خرد، برخی از آراء و اقوال و حکمت‌های او را نقل کرده‌اند و ابوسلیمان منطقی سجستانی در کتاب صوان الحکمه از سیرت او و عقایدش شرح مفصلی آورده است.