معجم القاموس المحیط
- تعداد صفحات: 1437
- زبان: عربی
- قطع: وزیری
- نوع جلد: سخت گالینگور
مرتبا ترتیبا الفبائیا وفق اوائل الحروف
مولف: مجدالدین محمد بن یعقوب فیروزآبادی
رتبه و وثقه: خلیل مامون شیحا
ناشر: دارالمعرفه
- ارسال توسط فروشگاه اینترنتی کتاب مشارق
- ارسال توسط فروشگاه اینترنتی کتاب مشارقدر صورت ناموجود شدن در انبار، در اسرع وقت، تامین و ارسال خواهد شد.
۴۵۰,۰۰۰ تومان
توضیحات
معجم القاموس المحیط اثر محمد بن یعقوب فیروزآبادى (متوفى ۸۱۷ق)، از معاجم لغت عرب است. وى دلیل نامگذارى کتاب را چنین بیان کرده است. «آن را القاموس المحیط نامیدم چون دریاى عظیمى از لغات را دربر مىگیرد.»
چینش لغات در کتاب قاموس بر حسب نظام تقفیه است؛ یعنى ابتدا محور کار خود را آخرین حرف (لام الفعل) از حروف اصلى کلمه قرار داد، سپس ابتداى کلمه (فاءالفعل) و سپس عین الفعل رادر نظر گرفت. فیروزآبادى براین اساس کتاب خود را به ابواب و فصلهایى تقسیم کرد؛ بر اساس آخرین حرف از حروف اصلى کلمه به باب تقسیم کرد و هر کدام از این بابها را بر اساس اولین حرف از حروف اصلى کلمه به فصلهایى تقسیم کرد.
وى زمانى که مىخواهد یک کلمه را بیاورد به حروف اصلى کلمه توجه مىکند. در ضبط کلمات به ریشه ثلاثى توجه مىکند حتى در رباعیات و خماسیات، مثلاًکلمه عظلم را که رباعى است در ذیل کلمه عظم مىآورد.
آنطور که از مقدمه کتاب برمىآید فیروزآبادى تصمیم داشت کتاب جامعى را که در آن تمام الفاظ فصیح و غیرفصیح جمع شده باشد را بنویسد به همین دلیل کتاب «اللامع المُعلَم العُجاب بین المحکم و العباب» را مىنویسد که به سى جزء مىرسد. چون حجم کتاب زیاد بود و دسترسى به لغات با مشکل همراه بود، بنا به درخواست طلاب آن را در یک جزء مختصر کرد و آن را «العُباب والمُحکم» نامید. این کتاب نیز ناقص به نظر مىرسید و طلاب به صحاح جوهرى روى آوردند که آن نیز کامل نبود. به همین جهت موادى را که جوهرى رها کرده بود، در کتابش آورد و قاموس را در چهار جلد به صورت کتاب کنونى نوشت.
مؤلف حدود شصد هزار ماده لغوى در کتابش ذکر کرده که این رقم بالایى به حساب مىآید.
نکاتى که فیروزآبادى در کتابش لحاظ کرده است:
۱- مؤلف براى تأیید گفته خود در مورد معنایى که براى لغت ذکر کرده فراوان به قرآن کریم و احادیث نبوى استدلال مىکند. بهطور مثال در مورد کلمه «وقب» یکى از معانى آن را دخل مىداند و در این مورد به آیه (غاسقٍ اذا وَقَب) استشهاد مىکند: «از شر هر موجود شرور هنگامى که شبانه وارد مىشود، به خدا پناه مىبرم.»
۲- هر جا که احتمال اشتباه در ضبط کلمات وجود دارد آن را با ذکر مثال مىآورد؛ بهعنوان مثال حرکات «وعب» مثل «وعد» مىباشد.
۳- زمانى که بخواهد به نقد صحاح جوهرى بپردازد از عبارت «وهم الجوهرى» استفاده مىکند.
۴- ایشان علاوه بر ذکر اعلام بهویژه محدثین و فقها، اسم شهرها و مکانها به ذکر فوائد طبى هم مىپردازد.
۵- وى مونث را بعد از ذکر مذکر نمىآورد بلکه فقط مىگوید براى آن با هاء هم مىتوان آورد.
۶- از جمله مواردى که کار او را از دیگران ممتاز مىکند این است که باب معتل «واوى» را از معتل «یایى» جدا مىکند، ابتدا شکل واوى آنرا متذکر مىشود، سپس صورت یایى آنرا ذکر مىکند؛ مثل «الأتو» (استقامت در حرکت وسرعت) و «الأتى» (رفت وآمد). که ابتدا الاتو را معنى مىکند و سپس معانى الأتى را متذکر مىشود.
۷- از دیگر کارهایى که ایشان انجام داده است این است که مواردى را که اضافهتر از کتاب صحاح جوهرى دارد با علامت قرمز نوشته است. البته در چاپهاى قدیمى به دلیل مشکلاتى که در چاپ آن وجود داشت، کلمه اصلى را بین دو پرانتز و موارد اضافهتر از کتاب صحاح جوهرى در بالاى آن خطى ممتد قرار داده شده است. ولى در چاپهاى جدید تمام این موارد با خط قرمز نوشته شده است.
۸-رمزهایى در کتاب خود قرار داده است تا از این طریق الفاظ دلالت بر معنایى خاص داشته باشد و از طولانى شدن کتاب خود جلو گیرى کند مثلا: م: معروف، ع: مَوضِع، د: بلد، ج:الجمع، ج ج:جمع الجمع، ججج:جمع جمع الجمع
مشخصات
تعداد صفحات | 1437 |
---|---|
زبان | عربی |
قطع | وزیری |
نوع جلد | سخت گالینگور |
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.