نهایه المرام فی علم الکلام

توضیحات

نهایه المرام فی علم الکلام یکی از مفصل‌ترین کتب کلامی شیعه به زبان عربی که علامه حلی از علمای قرن هشتم آن را نگاشته است. مؤلف، آراء و اندیشه‌های کلامی فرقه‌های مختلف را شرح داده و به نقد آنان پرداخته است. وی نظرات حکما و متکلمین را در باب توحید، نبوت و سایر مسائل کلامی با هم تطبیق داده و نگرش و اندیشه خود در اعتقادات شیعه را بیان کرده است.

ساختار کتاب

کتاب نهایه المرام مشتمل بر یک مقدمه و سه بخش کلی است که با عنوان قاعده از آن نام می‌برد.

مقدمه کتاب دارای ۶ فصل است:

1. شرافت و فضیلت علم کلام
2. علت نام‌گذاری به کلام
3. موضوع علم کلام
4. هدف علم کلام
5. جایگاه علم کلام در میان علوم اسلامی
6. وجوب یادگیری علم کلام

وی سپس در سه قاعده، مفصلا به مباحث کلامی پرداخته است:

• قاعده اول: معلومات. این قاعده دارای سه بخش است:

1. در تقسیم معلومات به موجود و معدوم
2. در تقسیم به وجوب، امکان و امتناع
3. در تقسیم به ماهیت، جزء، خارج و کلی

• قاعده دوم: موجودات. این قاعده دارای دو بخش است:

1. در تقسیم موجودات بر اساس رأی متکلمان
2. در تقسیم موجودات بر اساس رأی فلاسفه

• قاعده سوم: محدثات. دارای دو بخش است:

1. در جواهر
2. در اعراض.