1 محصولات
نمایش سبد خرید
جمع جزء: ۱۷۰,۰۰۰ تومان
تالیف: ابوعلى احمد بن محمد مسكويه رازى
تحقیق: سید حسین مومنی
ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق یا طهاره الاعراق رسالهاى در اخلاق فلسفى از فیلسوف و مورخ بزرگ، ابوعلى احمد بن محمد مسکویه رازى (د ۴۲۱ق / ۱۰۳۰م) است. این کتاب به زبان عربى و بین سالهاى ۳۷۲ – ۳۷۵ق نوشته شده و در شمار آثار مهمى است که در جهان اسلام از منظرى فلسفى به علم اخلاق نگریستهاند.
نویسنده، غرض از نوشتن این رساله را ارائه اصول و مبادى علم اخلاق به قصد دستیابى به خوبى ذکر مىکند که به واسطه آن، از آدمى کردارهاى نیکو و زیبا سر مىزند. او بعدها از این رساله به عنوان بنیاد فلسفى اصول حاکم بر گزیده گویىهاى حکیمانه کتاب جاویدان خرد یاد کرده است. این کتاب داراى دو نام مشهور است:
روش این کتاب کاملاً فلسفى است. وجهه غالب آن، استدلال برهانى است؛ هرچند در مواردى نیز از قیاسهاى خطابى و جدلى سود جسته است. استدلال و استشهاد نقلى در این کتاب، به نحو بارز، مشاهده نمىشود، البته گاهى از مقبولات شرعى به عنوان شاهد بر مدعا بهرهگیرى شده است؛ مثلاً در مقاله پنجم به بعضى از دستورها و احکام اجتماعى اسلام، تحت عنوان راهکارهاى ایجاد محبت اجتماعى – انسانى اشاره شده است.
روش این کتاب در نگاه تربیتى، ناظر به تربیت اجتماعى است؛ یعنى مصنف قائل به تهذیب فردى و عزلتگزینى نیست و بهعنوان یک اندیشور اجتماعى به مقوله اخلاق نظر داشته، داراى دغدغههاى اجتماعى است.
نگارش تهذیب الاخلاق در مقایسه با آثار مشابه، از قلمى نسبتاً سلیس و روان برخوردار است؛ اگرچه در مواردى (مانند مقاله سوم)، متن، خالى از پیچیدگى و اغلاق نیست. واژگان و اصطلاحات به کار رفته در کتاب نیز بیشتر صبغه فلسفى دارند.
گزارش محتوا
مقاله اول در تعریف نفس و نیروهاى آن بوده و از مسائلى مانند اثبات تجرد نفس، فضیلتهاى انسانى، قواى نفس و ۴ فضیلت حکمت، عفت، شجاعت و عدالت و نظریه ارسطویى اعتدال بحث شده است.
مقاله دوم به معرفى اخلاق به عنوان بهترین صناعت براى نیکرفتارى آدمى اختصاص دارد. مهمترین مباحث این مقاله عبارتند از بررسى طبایع و خلقیات، نسبت نظر و عمل، مراتب قواى نفسانى و شرف هریک، تربیت جوانان، قوه عالمه و قوه عامله، مرتبه علیا و سعادت قصوى، رأى جالینوس در مورد کسانى که معتقدند سعادت منحصر در لذات حسى است، دستور تهذیب اطفال، مراتب حیوانى و افق انسانى.
موضوع مقاله سوم، خیر و سعادت و شروط به دست آوردن آنها بنا بر آراى اهل فلسفه، مانند فیثاغورس و افلاطون و ارسطوست. از مهمترین مباحث این مقاله، مىتوان از: «فرق میان خیر و سعادت»، «اقسام سعادت بنا بر مذهب ارسطوطالیس»، «بررسى سعادت از نظر بقراط»، «فیثاغورس و افلاطون»، «سعادت قصوى» و «شروط تحصیل سعادت» نام برد.
مقاله چهارم به بازنمود کردارهاى آدمى و بحث از شجاعت، سخا و عدالت اختصاص دارد. حقِ آفریدگار بر آدمى و اختیارى بودن عدالت و ستمکارى، از مباحث مهم این فصل است.
موضوع مقاله پنجم، محبت و انواع آن و نیز دوستى و شرایط آن است که با نقل سخن ارسطو درباره سعادت تام به پایان مىرسد.
مقاله ششم، از امراض نفسانى و مقابله با آنها از راه محاسبه نفس بحث مىکند و سرانجام در هفتمین مقاله، به طب نفسانى و شیوههاى درمان بیمارىهاى اخلاقى پرداخته مىشود. این مقاله با بحث از انواع ترس و از جمله ترس از مرگ و علاج حزن و اندوه به نقل از کِندى پایان مىپذیرد.
خواجه نصیرالدین طوسى از این کتاب شدیداً اثر پذیرفته و در شأن کتاب و مؤلف آن ابیاتى سروده و کتاب «اخلاق ناصری» را نگاشته که ترجمه شرح گونه این کتاب است. تهذیب الاخلاق مسکویه مورد تمجید و تحسین بزرگانى مانند علامه طباطبائى نیز واقع شده است. منبع
تعداد صفحات | 307 |
---|---|
زبان | عربی |
نوع جلد | سخت |
قطع | وزیری |
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.